[get it!]
Λοιπόν, 3-4 μέρες αφού τέλειωσα το βιβλίο του Ρούση «Ο Λένιν για τη γραφειοκρατία» έκανα μια από τις γνωστές μου ανιχνεύσεις σε βιβλιοπωλεία του Ηρακλείου, όπου και έπεσα πάνω σε αυτό το βιβλίο του Μητρόπουλου, γραμμένο και αυτό (όπως και του Ρούση) το 1984.
Έχει και ένα κωμικοτραγικό background αυτό το βιβλίο που λέτε:
Πριν από αυτό το βιβλίο ο Μητρόπουλος είχε γράψει ένα άλλο, για τις εργασιακές σχέσεις και τον κοινωνικό μετασχηματισμό. Κάτι τέτοιο τέλος πάντων. Και του την είπε τότε ο Νίκος Κοτζιάς, που τότε ήταν στο ΚΚΕ, γιατί σε εκείνο το βιβλίο του δεν αναφερόταν στο τί γίνεται στην ΕΣΣΔ και στις άλλες σοσιαλιστικές χώρες. Έτσι έγραψε το συγκεκριμένο βιβλίο, σαν απάντηση στην «κριτική» του Κοτζιά. Κωμικοτραγική είναι η όλη φάση δε, γιατί ο Μητρόπουλος την εποχή εκείνη ήταν σύμβουλος της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ και του Υπουργείου Εργασίας αυτής, ενώ σήμερα ο Νίκος Κοτζιάς, που τότε του έκανε κριτική, είναι πρόεδρος του ΙΣΤΑΜΕ και σύμβουλος του Γιωργάκη Παπανδρέου, ενώ ο Μητρόπουλος στις τελευταίες κινητοποιήσεις για το ασφαλιστικό συμμετείχε στις συγκεντρώσεις του Π.Α.ΜΕ., θέλοντας να τονίσει τις διαφωνίες του με τη ΓΣΕΕ και την ανάγκη απόσυρσης και των αντιασφαλιστικών νόμων Σιούφα-Ρέππα, που η ΓΣΕΕ πλέον τους κάνει γαργάρα.
.
Για το βιβλίο τώρα. Δε μπορώ να πώ ότι το καλύπτει πολύ ολοκληρωμένα το θέμα. Κάθε άλλο. Βασική του αδυναμία είναι ότι ουσιαστικά παραλείπει μια ολόκληρη -και τεράστια σε διάρκεια- περίοδο, την «περίοδο Στάλιν» (έτσι την αναφέρει ο συγγραφέας). Αυτή λοιπόν τη περίοδο από το ’24 μέχρι το ’56, ουσιαστικά χωρίς στοιχεία ή παραπομπές τη βαφτίζει «περίοδο στην οποία βαθμιαία εξαφανίστηκαν όλες οι μορφές συμμετοχής των εργαζομένων στη διαχείρηση της παραγωγής» και …τέλος. Φανταστείτε, ό,τι αναφέρεται για αυτή τη περίοδο 32 χρόνων είναι 2 σελίδες!
Ακόμα ένα μειονέκτημα είναι πως δεν περιέχονται στοιχεία για το πώς και πόσο οι τρόποι συμμετοχής που ήταν καθιερωμένοι κατά περιόδους στην ΕΣΣΔ εφαρμόζονταν στην πράξη. Κρίμα και άδικο!
Παρ’ όλα αυτά έχει να δώσει κάποια πράγματα το βιβλίο. Κυρίως ως προς την ανάλυση του τρόπου συμμετοχής των εργαζομένων στη διαχείρηση της παραγωγής από την αναθεώρηση του Σοβιετικού Συντάγματος το 1977 και δόθε.
Εξηγεί αρκετά αναλυτικά τί συνέβαινε εκεί. Βέβαια προκύπτει και μέσω αυτών των επεξηγήσεων ότι ο συγγραφέας έχει μια διαφορετική αντίληψη από τους κομμουνιστές για τον σοσιαλισμό και τον κεντρικό σχεδιασμό σε αυτόν. Αλλά και πάλι, παίρνεις μια αρκετά καλή εικόνα του πώς λειτουργούσε το όλο πράγμα αυτή την εποχή.
Όπως πάντα βέβαια σε τέτοιες περιπτώσεις, λύνεις 1 απορία και γεννιούνται 10, αλλά τί να κάνουμε? Αν ξέρει π.χ. κάποιος για ποιό λόγο χρειάζονταν να υπάρχουν και «επιτροπές λαϊκού ελέγχου» και «παραγωγικά συμβούλια» και «εργατικές κολλεκτίβες» μέσα στις επιχειρήσεις ας μου πει κι εμένα, γιατί εγώ δε πολυκατάλαβα τί το διαφορετικό κάνανε…
Στο τέλος του βιβλίου δε, περιέχεται μεταφρασμένος ολόκληρος ο νόμος «Για τις εργατικές κολλεκτίβες και την ενίσχυση του ρόλου τους στη διοίκηση των επιχειρήσεων και οργανισμών» που ψηφίστηκε στην ΕΣΣΔ το 1983, την «περίοδο Αντρόποφ» που θα έλεγε και ο συγγραφέας…
Αυτό που πάντως φαίνεται σε κάθε σπιθαμή του βιβλίου, και το αναφέρει και ο συγγραφέας στο τέλος, παρά τις διαφωνίες του με τον τρόπο συμμετοχής των εργαζομένων στην ΕΣΣΔ, είναι πως η συμμετοχή των εργαζομένων στη διοίκηση των επιχειρήσεων στο σοσιαλισμό είναι έτη φωτός μπροστά από την καλύτερη δυνατή συμμετοχή που μπορεί να επιτευχθεί στο καπιταλισμό, αφού προϋπόθεση για να περάσει η συμμετοχή σε άλλο επίπεδο είναι η «κατάργηση της ατομικής καπιταλιστικής ιδιοκτησίας στα βασικά μέσα παραγωγής».
Πού να μην ήταν τότε και ΠΑΣΟΚος δηλαδή…
A8lios Weblog 