Βιβλίο: Η άγνωστη ιστορία του εργατικού κινήματος των ΗΠΑ

(get it!)

Χτές το τελείωσα.

Μιλάμε με ρούφηξε το άτιμο. Κεφάλι δε σήκωνα όποτε έβρισκα χρόνο. Όπως είχα πει από τότε που έγραψα για το βιβλίο «Wobblies», μου κινήθηκε η περιέργια να μάθω περισσότερα για το εργατικό κίνημα των ΗΠΑ. Έτσι όταν τέλειωναν οι διακοπές του Πάσχα πήγα και το πήρα.

Τί να πρωτοπώ; Συγκλονιστικό. Απίστευτο. Πραγματικός θησαυρός.

Ξεκινάει από τον εμφύλιο πόλεμο των ΗΠΑ (νοτίων-βορείων) και φτάνει μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’50, αναλύοντας σε κάθε μια από αυτές τις περιόδους τί συνέβαινε στο εργατικό κίνημα, πώς αναπτυσσόταν, τί σχέση είχε με τις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις κτλ.

Η αφήγηση δε δεν είναι στο κλασσικό μοτίβο «ιστορικών κειμένων». Μιας και ο ένας από τους συγγραφείς είχε κάνει πριν από αυτό το βιβλίο και προσωπογραφίες σε εφημερίδες, μπαίνουνε σφήνα και τέτοιου τύπου «προσωπικές ιστορίες».

Πάρσονς, Χέιγουντ, Ντέμπς, Γουίλις και άλλοι ηγέτες του εργατικού κινήματος των ΗΠΑ περιγράφονται και μέσα από τέτοιες ιστορίες. Μοιάζει ως προς αυτό κάπως στο βιβλίο των Wobblies. Σε κάποια σημεία του τέλος πάντων.

Αλλά είναι κάτι πολύ παραπάνω από αυτό, αφού καταφέρνει να παρουσιάσει πολύ σωστά τους συσχετισμούς ανάμεσα στις πολιτικές, πολεμικές, οικονομικές εξελίξεις με την ταξική πάλη στις ΗΠΑ, ξαναλέω.

Τί να πώ; Δεν έχω ξαναπάρει τόσο πολλές σημαντικές πληροφορίες από ένα και μόνο βιβλίο.

Είδα μπροστά μου να περνά η ιστορία των ΗΠΑ, έτσι όπως δε μπορούσα να τη φανταστώ με τίποτα. Πώς ξεκίνησε να πατάει στα πόδια της η αστική τάξη εκεί, πώς διαμορφώθηκαν τα μετέπειτα μονοπώλια στους διάφορους κλάδους, πώς κατάφεραν να θέσουν υπό τον πλήρη έλεγχό τους την κυβέρνηση.

Και από την άλλη πώς προσπαθούσαν επί δεκαετίες, μέσα από απίστευτες, απίστευτες πραγματικά θυσίες οι εργάτες να διεκδικήσουν μια καλύτερη ζωή.

Πόσες φορές είδα αποσπάσματα που σκεφτόμουνα πως πρέπει να τα «βγάλω στη φόρα», ούτε ‘γώ ξέρω. Είναι τόσα τα γεγονότα, τόσες οι ταξικές συγκρούσεις που περιγράφονται…

Τα συμπεράσματα;

Θα σας πώ. Θα σας πώ μέσα από το σημαντικότερο κεφάλαιο της ιστορίας του εργατικού κινήματος στις ΗΠΑ μέχρι τότε που γράφει το βιβλίο, έτσι όπως το κατάλαβα εγώ: Την CIO.

Όπως είχα πει σε σχόλιό μου στο ποστ για τους Wobblies, τα μέλη δηλαδή της IWW (γιατί στο ποστ όσα είχα γράψει, ότι δηλ. η IWW ήταν «μια μαχητική αναρχοσυνδικαλιστική/αριστερίστικη εργατική ένωση που γεννήθηκε το 1905 και σε κάποιους παραγωγικούς κλάδους των ΗΠΑ έφτασε να έχει σημαντική επιρροή. Και 100.000 μέλη στο απώγειό της.» είναι τελικά ψιλομούφες),

με την IWW ήταν η πρώτη φορά που σε εθνικό επίπεδο εμφανίστηκαν σωματεία ταξικά προσανατολισμένα. Και μάλιστα με «βιομηχανική οργάνωση», δηλαδή με μια δομή τέτοια που να ανταποκρίνεται στην ανάπτυξη των μονοπωλίων στην αμερικανική οικονομία:

Όλοι οι εργάτες στις βιομηχανίες του χάλυβα σε μια ομοσπονδία (ανεξαρτήτως ειδικότητας, εργασιακών σχέσεων, φυλής, φύλου), όλοι οι εργάτες στην αυτοκινητοβιομηχανία σε μια ομοσπονδία κτλ.

H συνομοσπονδία των επίσημων συνδικάτων στις ΗΠΑ (AFL) από την άλλη κινούνταν σε άλλη βάση. Ουσιαστικά εργοδοτική και διασπαστική σε ειδικότητες, ενώ απέκλειε γυναίκες και μαύρους.

Λοιπόν, απόγονος ουσιαστικά ως προς τον τρόπο οργάνωσης και τον ταξικό προσανατολισμό της IWW ήταν η CIO (Comitee for Industrial Organisation), που φτιάχτηκε τη δεκαετία του ’30.

Ένα σημαντικό καταρχάς είναι το πώς δημιουργήθηκε, πώς απέκτησε κύρος.

Έγινε μετά το κραχ του ’29. Τότε λοιπόν, με πρωτοπόρο στην προσπάθεια αυτή το ΚΚ των ΗΠΑ κατάφεραν να στηθούνε μαζικότατα σωματεία ανέργων (που λόγω απίστευτης ύφεσης οι άνεργοι συνεχώς αυξάνονταν). Φανταστείτε πως έφτασαν να έχουν αυτά τα «σωματεία ανέργων» κοντά στο 1.000.000 μέλη, πώς όταν γίνονταν εκείνη τη περίοδο απεργία και οι εργοδότες κάναν απολύσεις κανείς άνεργος, παρά τις συνθήκες, δεν πήγαινε να πιάσει δουλειά!!!!!

Επίσης κατάφεραν να γίνονται μεγάλες κινητοποιήσεις που εμπόδιζαν τις κατασχέσεις σπιτιών (που επίσης αυξάνονταν συνεχώς, σας θυμίζει τίποτα?) και έτσι να τις αποτρέπουν συνεχώς.

Με τέτοιους τρόπους, με τους κομμουνιστές πρωτοπόρους σε ΑΥΤΕΣ τις κινήσεις, κατάφερων να σπάσει η (απίστευτα εμπεδωμένη) αντίληψη πως τα σωματεία και ο συνδικαλισμός είναι δάκτυλοι της νεαρής ΕΣΣΔ, της αναρχίας και του κομμουνισμού, αφού ο λαός έβλεπε πως ο μόνος τρόπος να αντισταθεί στην τεράστια ύφεση ήταν οι εργατικές οργανώσεις και η πάλη σε ταξική κατεύθυνση.

Τέσπα, μη τα πολυλογώ, φτιάχτηκε από διάφορα σωματεία που μέσα από μια πορεία χρόνων άρχισαν να κινούνται σε τέτοια κατεύθυνση το 1936 η CIO. Η οποία όταν φτιάχτηκε δεν ήταν ξεχωριστή συνομοσπονδία (συνομοσπονδία είναι π.χ. η ΓΣΕΕ στην Ελλάδα, για να καταλαβαινόμαστε). Συμμετείχαν κανονικά τα σωματεία της στην AFL και προσπαθούσαν να αλλάξουν οι συσχετισμοί εκεί. (σας θυμίζει κι αυτό τίποτα?)

Μετά μαντέψτε τί έγινε: Η CIO άρχισε να φτιάχνει σωματεία σε κλάδους που ποτέ δεν υπήρχαν, άρχισε με την πλατεία χρήση της «λευκής απεργίας» (απεργία κατά την οποία κάνουν κατάληψη στον χώρο της παραγωγής και μένουν μέσα μέχρι να δικαιωθούν) να κατακτά απίστευτα για τα δεδομένα των ΗΠΑ πράγματα, επομένως όλο και μαζικοποιούνταν και απειλούσε να αλλάξει τους συσχετισμούς μέσα στην AFL.

Όλο αυτό βέβαια ανάγκασε και την AFL εκείνο το διάστημα να είναι πιο διεκδικητική και έτσι και αυτή αύξανε (πολύ λιγότερο βέβαια) τη δύναμή της.

Και …η AFL διέγραψε τα σωματεία της CIO!

Οι λόγοι:

α) Η CIO διασπούσε το κίνημα.

β) H CIO εξυπηρετούσε τους στόχους του ΚΚ ΗΠΑ και της Μόσχας.

(Μα πόσο γνώριμη είναι πια αυτή η ιστορία 😀 ).

Έτσι η CIO έγινε αναγκαστικά ξεχωριστή συνομοσπονδία. Και συνέχισε να μεγαλώνει ορμητικά παρ’ όλα αυτά, αφού κανένας δεν έχαφτε τους ισχυρισμούς της AFL και των εργοδοτών, την ώρα μάλιστα που η CIO κατάφερνε να αποσπά πρωτόγνωρα δικαιώματα!

Έφτασε μετά το τέλος του Β’ παγκοσμίου πολέμου να έχει 6.000.000 και βάλε μέλη!

Τότε όμως (1948), κάτω από την επίδραση των μέτρων που παίρνονταν εν όψει ψυχρού πολέμου από την κυβέρνηση των ΗΠΑ (τα οποία πραγματικά είναι Α-ΠΙ-ΣΤΕΥ-ΤΑ, απλά!), η CIO διασπάστηκε.

Η «δεξιά πτέρυγά της» φοβούμενη πως αν συνεχίσει να συνεργάζεται με τους «κόκκινους» και να κινείται ταξικά η κυβέρνηση θα τους ξεκάνει, διέγραψε από την CIO τα σωματεία εκείνα που συνέχιζαν να επιμένουν στην ταξική πάλη, με τις ίδιες κατηγορίες που δέκα χρόνια πριν τους είχε διαγράψει όλους μαζί η ηγεσία της AFL.

Και από τότε (φαντάζομαι λίγο πολύ μέχρι και σήμερα) η εργοδοσία και η κυβέρνηση τους τσάκισε όλους μαζί!

Άλλο ένα σημαντικό σημείο ήταν ότι οι κατακτήσεις ήρθαν όταν και αφού η εργατική τάξη αποφάσισε να υπάρχει έκφραση της πάλης της και σε πολιτικό επίπεδο.

Ο Ρούζβελτ, που ήταν κατά μία έννοια η έκφραση του «Λαϊκού Μετώπου» που είχε σαν στόχο τη δεκαετία του ’30 η Κομμουνιστική Διεθνής για να αναχαιτιστεί ο φασισμός, κατάφερε να εκλεγεί 4 (!) συνεχόμενες φορές και να εφαρμόσει ένα προοδευτικό πρόγραμμα (σοσιαλδημοκρατικό φυσικά και με σκοπό από τη μεριά του να διασώσει από την λαϊκή οργή τον καπιταλισμό), επειδή αποφάσισε
να τον στηρίξει αποφασιστικά η εργατική τάξη και οι οργανώσεις της.

Εκλέχτηκε κόντρα στη θέληση της τεράστιας πλειοψηφίας των μονοπωλίων, αφού τα περισσότερα τον χαρακτήριζαν «φιλοκομμουνιστή».

Τέλος πάντων, εγώ αυτό που κρατώ σαν κύριο συμπέρασμα (και) μέσα από αυτό το βιβλίο είναι ότι ενότητα προφανώς και πρέπει να επιδιώκεται μέσα στο εργατικό κίνημα. Ενότητα όμως όχι γενική κι αόριστη, ενότητα σε ταξική κατεύθυνση, σε κατεύθυνση συνειδητής και ολοκληρωτικής ρίξης με το κεφάλαιο και τους εκφραστές του.

Όταν αυτό συμβεί, η εργατική τάξη μπορεί να πετύχει …παπάδες, για να το πώ πολύ σύντομα.

Ά, κάτι βασικό που είδα να λείπει από το βιβλίο ήταν η έλλειψη αναφοράς στην προοπτική ανατροπής του καπιταλισμού στις ΗΠΑ από το εργατικό κίνημα. Θέλω να πώ ότι δε περιέχει ας πούμε με ποιον τρόπο το ΚΚ ΗΠΑ, η IWW παλιότερα ή άλλες οργανώσεις έβλεπαν τη σχέση ανάπτυξης του εργατικού κινήματος και προοπτικής ανατροπής του καπιταλισμού.

Παρ’ όλα αυτά ήταν σκέτη γκάβλα!

Επίσης έχει πολλές δεκάδες σελίδες βιβλιογραφία στο τέλος, για ακόμα περισσότερο κάψιμο… 😀

Βιβλίο: Wobblies

Με έχει πιάσει μια μανία με τα κόμικς τελευταία. Στα πλαίσια αυτής της μανίας δεν μπόρεσα να αντισταθώ στον πειρασμό να διαβάσω και αυτό το λεύκωμα, βιβλίο, όπως θέλετε πέστε το.

Wobblies λοιπόν, δηλαδή τα μέλη των «Industrial Workers of the World» (IWW), των «Βιομηχανικών Εργατών του Κόσμου». Δε θα κάτσω να το περιγράψω ως προς τη μορφή του, για κάτι τέτοιο πηγαίνετε στη σελίδα του βιβλίου.

Είναι γαμώ τα βιβλία καλλιτεχνικά, αυτό είναι σίγουρο. Σε κάποια σημεία του σκέτη τέχνη. Άσε που εμένα μου έλυσε και κάποιες απορίες γύρω από ονόματα που τα άκουγα πού και πού, είτε σε αμερικάνικες ταινίες, είτε σε τραγούδια, π.χ. Lucy Parsons, Joe Hill και άλλους. Ακόμα και για τον Τζον Ριντ (Δέκα μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο) που σε κάποια φάση συνεργάστηκε μαζί τους.

Τί είναι οι IWW?
Aν και το βιβλίο, ακόμα και στα κομμάτια του που δεν είναι σκίτσα αλλά αφήγηση, δεν αναφέρεται σε θέσεις και ιδεολογικά ζητήματα αλλά περισσότερο αφηγείται ιστορίες από απεργίες και τέτοια, μέσες άκρες παίρνεις μια εικόνα.

Πρόκειται για μια μαχητική αναρχοσυνδικαλιστική/αριστερίστικη εργατική ένωση που γεννήθηκε το 1905 και σε κάποιους παραγωγικούς κλάδους των ΗΠΑ έφτασε να έχει σημαντική επιρροή. Και 100.000 μέλη στο απώγειό της.

Ουσιαστικά, παρ’ ότι το βιβλίο θέλει να πείσει πως «οι IWW είναι εδώ, ακόμα και σήμερα», αυτό που βγαίνει και από το βιβλίο είναι πως η μαζική δράση και απήχησή τους κράτησε μέχρι τις αρχές τις δεκαετίας του ’20. Εξ’ άλλου από τις 300 κοντά σελίδες του βιβλίου οι 260 αναφέρονται σε αυτά τα χρόνια (1905-1920κάτι). Από εκεί και μετά, κυρίως λόγο της άγριας δίωξης των στελεχών της οργάνωσης, όσο και την άνοδο της επιρροής του ΚΚ των ΗΠΑ (στο οποίο μπήκαν αρκετά μέλη των IWW) περιορίστηκαν άσχημα, σε σημείο που σήμερα να είναι μια από τις δεκάδες αριστερίστικες περιθωριακές οργανώσεις στις ΗΠΑ που είναι «ενάντια στη παγκοσμιοποίηση». Έτσι κατάλαβα τουλάχιστον.

Οι άγριες διώξεις ήταν αποτέλεσμα κυρίως της γραμμής που κράτησαν οι IWW κατά τον 1ο παγκόσμιο πόλεμο, οπότε και προχώρησαν σε απεργίες για μισθούς και άλλα αγνοώντας το «πατριωτικό καθήκον», διαδηλωναν ενάντια στην επιστράτευση κτλ.

Επίσης υπερασπίστηκαν την νεαρή Σοβιετική Ένωση.

Ενδιαφέρον ωστόσο είναι και το εξής:

Οι εκδόσεις ΚΨΜ που το βγάλανε στα ελληνικά ψιλοΝΑΡιτοφέρνουνε. Τέλος πάντων σε αυτό τον ιδεολογικό χώρο κινούνται μέσες άκρες, απ’ ότι έχω καταλάβει.

Οι IWW, σύμφωνα με το βιβλίο, φτιάχτηκαν παράλληλα και σε αντιπαράθεση με τα επίσημα συνδικάτα στις ΗΠΑ, τόσο για την γραμμή στήριξης της εργοδοσίας που αυτά είχαν, όσο και για το γεγονός ότι αυτά δε δέχονταν τότε ούτε μαύρους, ούτε ερυθρόδερμους, ούτε γυναίκες στις τάξεις τους. Και μπόρεσαν να αποκτήσουν μια επιρροή πάνω στην εργατική τάξη των ΗΠΑ ώντας σε πλήρη αντιπαράθεση με τα επίσημα συνδικάτα.

Πώς λοιπόν, ενώ εκδίδεις την ιστορία μιας τέτοιας εργατικής οργάνωσης, καταγγέλεις τη ίδια ώρα ως «καταστροφική για τα συμφέροντα της εργατικής τάξης» την τακτική του ΚΚΕ και του Π.Α.ΜΕ., που δεν φτάνουν καν εως το σημείο να ιδρύσουν παράλληλα σωματεία ή παράλληλη συνομοσπονδία, σε αντιπαράθεση με τη ΓΣΕΕ?

Αυτό για προβληματισμό…

Όπως και να ‘χει, μου άνοιξε την όρεξη όλο αυτό για να διαβάσω το

«Η άγνωστη ιστορία του εργατικού κινήματος των ΗΠΑ Από τον εμφύλιο μέχρι το μακαρθισμό«, που έχει βγάλει η Σύγχρονη Εποχή. Κάποια στιγμή δηλαδή, γιατί τώρα δεν…