Μέχρι τη νίκη, Commandante!

40 χρόνια.

Αρκετές αναφορές είδα για το θέμα της επετείου του θανάτου του Τσε. Ο καρπίδης αναρωτιέται, ή μάλλον είναι σχεδόν βέβαιος, πως ο Τσε έχει γίνει κάτι σαν άγιος. Πως οι αστοί κατάφεραν να χαλκεύσουν την εικόνα του.

Το άρθρο του Μπογιόπουλου  από το Ριζοσπάστη επίσης μου άρεσε πάρα πολύ.

Εν τέλει, για να απαντήσω με έναν τρόπο και στον Καρπίδη, ο καθένας μπορεί και θα εκλάβει κάποιον σαν το Γκεβάρα με διαφορετικό τρόπο. Ναι, είναι και αρκετοί αυτοί που στέκονται στο πάθος του Τσε και δεν κοιτούν τις ιδέες του. Και είναι πολλοί στις μέρες μας.
Ναι, προφανώς ο καπιταλισμός θα προσπαθεί πάντα να τον παρουσιάσει απλώς σαν έναν «ουμανιστή», έναν «άγιο», ακόμα και να βγάλει λεφτά από την εικόνα του.

Ε και;

Σημασία έχει πως όλοι, από όποια πλευρά και να τον κοιτάξουν, ξέρουν πως ήταν κομμουνιστής.

Σημασία έχει πως με όποιον συζητάς καταλαβαίνει πως ακριβώς επειδή ήταν κομμουνιστής, επειδή ήταν επαναστάτης, διαμόρφωσε μια τέτοια προσωπικότητα.

Αυτό νομίζω το καταλαβαίνουν και το κατανοούνε (σχεδόν) όλοι. Ατό είναι που (συνεχίζουν να) φοβούνται και σήμερα από αυτόν οι αστοί.

Πρέπει να μένουμε ευχαριστημένοι με αυτό; Σαφώς και όχι.

Γι αυτό αναδημοσιεύω ό,τι καλύτερο διάβασα πάνω στο θέμα, από τον «Οδηγητή» του μήνα. Νομίζω για τον σύντροφο Γκεβάρα δε χρειάζεται να πούμε εμείς κάτι παραπάνω. Τα λέει όλα μόνος του. Και μας καλεί, όπως θα δείτε…

Στις 23 Οκτώβρη του 1962 ο Ernesto Che Guevara εκφωνεί λόγο στην επέτειο των δύο χρόνων από την ενοποίηση των νεολαιίστικων οργανώσεων και κινημάτων της Κούβας και τη δημιουργία της Ενωσης Κομμουνιστικής Νεολαίας της Κούβας (UJC).
Παρακάτω παραθέτουμε ένα απόσπασμα όπως έχει μεταφραστεί στη συλλογή τα «Κείμενα» από τις εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή».
Στο απόσπασμα αυτό ο Che απευθύνεται στους νέους κομμουνιστές μιλώντας με πάθος και περηφάνια για το τι είναι και τι πρέπει να είναι ένας νέος κομμουνιστής.
Μέσα από το απόσπασμα γνωρίζουμε τον ίδιο τον Che Guevara, τα ιδανικά που υπηρετούσε με το πνεύμα και την ψυχή του, τη διαύγεια και την αισιοδοξία που τον διέκριναν.

(…) Νομίζω ότι το πρώτο που πρέπει να χαρακτηρίζει ένα νέο κομμουνιστή είναι η τιμή που νιώθει επειδή είναι νέος κομμουνιστής, αυτή η τιμή που τον κάνει να δείχνει σε όλο τον κόσμο την ιδιότητά του ως νέου κομμουνιστή. Την τιμή που δεν θέλει να κρύψει από τους άλλους, ούτε να την αναγάγει σε αφηρημένα σχήματα. Την τιμή αυτή που τον εκφράζει κάθε στιγμή, που ξεπηδά από το πνεύμα του και που ενδιαφέρεται ο ίδιος να τη δείξει γιατί είναι σύμβολο της περηφάνιας του.
Ενα άλλο χαρακτηριστικό, μαζί με αυτή, είναι η μεγάλη συναίσθηση του χρέους απέναντι στην κοινωνία που χτίζουμε, απέναντι στους συνανθρώπους μας και σε όλους τους ανθρώπους του κόσμου.
Αυτό είναι ένα στοιχείο που πρέπει να χαρακτηρίζει το νέο κομμουνιστή. Μαζί με αυτό η μεγάλη του ευαισθησία απέναντι σ΄ όλα τα προβλήματα και απέναντι στην αδικία, το ασυμβίβαστο πνεύμα όποτε εμφανίζεται κάτι που δεν είναι σωστό, όποιος και αν το κάνει. Να προβληματίζεται με καθετί που δεν είναι κατανοητό, να συζητά και να ζητά διευκρινήσεις, σε ότι δεν είναι ξεκάθαρο, να κηρύττει πόλεμο στο φορμαλισμό, σε κάθε είδους φορμαλισμό. Να είναι πάντα ανοιχτός να δεχτεί νέες εμπειρίες, για να προσαρμόζει τη μεγάλη πείρα της ανθρωπότητας, που εδώ και πολλά χρόνια βαδίζει στο δρόμο του σοσιαλισμού, στις συγκεκριμένες συνθήκες της χώρας μας, στην πραγματικότητα που υπάρχει στην Κούβα. Και να σκέφτεται – καθένας ξεχωριστά και όλοι μαζί – πώς θα αλλάξει αυτήν την πραγματικότητα, πώς θα τη βελτιώσει.
Ο νέος κομμουνιστής πρέπει να θέσει ως στόχο να είναι πάντα πρώτος σε όλα. Να αγωνίζεται να είναι πρώτος και να νιώθει ενοχλημένος όταν σε κάποιο τομέα δεν κατέχει την πρώτη θέση. Να αγωνίζεται για να βελτιώνεται για να είναι πρώτος. Βέβαια, δεν μπορούν όλοι να είναι πρώτοι, μπορούν όμως να είναι ανάμεσα στους πρώτους, στην ομάδα της πρωτοπορίας. Μπορούν να είναι ζωντανό παράδειγμα, ο καθρέφτης όπου όλοι θα βλέπουν τον εαυτό τους, οι σύντροφοι που δεν ανήκουν στην κομμουνιστική νεολαία, να είναι το παράδειγμα και για τους άντρες και γυναίκες πιο προχωρημένης ηλικίας που έχουν χάσει κάπως το νεανικό ενθουσιασμό τους και την πίστη στη ζωή και οι οποίοι αντιδρούν πάντα θετικά σ’ αυτό το τονωτικό παράδειγμα. Αυτό είναι ένα ακόμη καθήκον των νέων κομμουνιστών.
Και μαζί με αυτό, ένα μεγάλο πνεύμα θυσίας, όχι μόνο στις στιγμές που απαιτούν ηρωισμό, αλλά κάθε στιγμή. Να θυσιάζεται βοηθώντας το σύντροφό του στα μικρά καθήκοντα, για να μπορεί έτσι να ανταποκρίνεται στη δουλιά του, για να εκπληρώνει το χρέος του στο σχολείο, στη δουλιά του, για να μπορεί να βελτιώνεται με κάθε τρόπο. Να έχει πάντα στραμμένη την προσοχή του στο σύνολο των ανθρώπων που τον περιβάλλουν.
Με άλλα λόγια, κάθε νέος κομμουνιστής, πρέπει να είναι βαθιά ανθρώπινος, τόσο που να προσεγγίζει την ανθρώπινη τελειότητα, να εξαγνίζει την ανθρώπινη ύπαρξη μέσα από τη δουλιά, τη μελέτη, τη διαρκή αλληλεγγύη του με το λαό μας και με όλους τους λαούς του κόσμου. Να αναπτύσσει στο έπακρον την ευαισθησία του ώστε να νιώθει απόγνωση όταν δολοφονείται ένας άνθρωπος σε οποιαδήποτε γωνιά της γης και να ξεχειλίζει ενθουσιασμό όταν μια νέα σημαία ελευθερίας υψώνεται σε οποιαδήποτε γωνιά του κόσμου.
Ο νέος κομμουνιστής δεν μπορεί να περιορίζεται από τα εθνικά σύνορα. Πρέπει να κάνει πράξη τον προλεταριακό διεθνισμό και να τον νιώθει σαν κάτι δικό του. Να θυμάται -όπως πρέπει να θυμόμαστε και εμείς που φιλοδοξούμε να είμαστε κομμουνιστές εδώ στην Κούβα- ότι είμαστε ένα πραγματικό και απτό παράδειγμα για ολόκληρη την Αμερική μας, και κάτι παραπάνω, για άλλες χώρες του κόσμου που αγωνίζονται σε άλλες ηπείρους για την ελευθερία τους, ενάντια στην αποικιοκρατία, τη νεοαποικιοκρατία και τον ιμπεριαλισμό, ενάντια σε οποιαδήποτε μορφή καταπίεσης από άδικα καθεστώτα. Να θυμάται πάντα πως είμαστε ο αναμμένος δαυλός, πως έτσι όπως ο καθένας μας ως άτομο είναι ένα πρότυπο για τον κουβανικό λαό έτσι και όλοι μαζί είμαστε ένα πρότυπο για τους λαούς της Αμερικής, για τους καταπιεσμένους λαούς του κόσμου που αγωνίζονται για την ελευθερία τους. Και πρέπει να είμαστε άξιοι αυτού του παραδείγματος. Να είμαστε άξιοι την κάθε στιγμή, την κάθε ώρα.
Αυτό νομίζουμε ότι πρέπει να είναι ένας νέος κομμουνιστής. Και αν μας έλεγαν ότι είμαστε σχεδόν ρομαντικοί, πεισματάρηδες ιδεαλιστές, ότι σκεφτόμαστε πράγματα αδύνατα, ότι δεν είναι δυνατό να κάνεις μάζες ενός λαού ένα σχεδόν αρχέτυπο της ανθρώπινης ύπαρξης, εμείς πρέπει να απαντήσουμε μια φορά, χίλιες φορές: ναι είναι δυνατό, έχουμε δίκιο. Ο λαός μπορεί να προχωράει, μπορεί να εξαλείφει όλες τις ανθρώπινες μικρότητες, όπως τις εξάλειφε στην Κούβα, την διάρκεια των τεσσάρων χρόνων της επανάστασης. Μπορεί να τελειοποιείται, όπως όλοι μας τελειοποιούμαστε καθημερινά, συντρίβοντας με αδιαλλαξία όλους εκείνους που μένουν πίσω, που δεν είναι ικανοί να βαδίσουν στο ρυθμό που προχωρά η κουβανική επανάσταση. Ετσι, πρέπει να είναι, έτσι οφείλει να είναι, και έτσι είναι, σύντροφοι. Θα είναι έτσι, γιατί είστε νέοι κομμουνιστές, δημιουργοί μιας τέλειας κοινωνίας, ανθρώπινες υπάρξεις προορισμένες να ζήσουν σε έναν καινούριο κόσμο όπου θα έχει εκλείψει κάθε τι σαθρό, παλιό, κάθε τι που αντιπροσωπεύει την κοινωνία που οι βάσεις της έχουν μόλις καταστραφεί.
Για να το πετύχουμε αυτό, πρέπει να δουλεύουμε καθημερινά. Να δουλέψουμε με τη βαθύτερη έννοια της τελειοποίησης, της ανάπτυξης των γνώσεων, της αύξησης της κατανόησης του κόσμου που μας περιβάλλει. Να αναζητούμε, να διαπιστώνουμε και να γνωρίζουμε καλά τις αιτίες των πραγμάτων και να θεωρούμε πάντα τα μεγάλα προβλήματα της ανθρωπότητας, δικά μας προβλήματα. Ετσι, κάποια δεδομένη στιγμή, μια οποιαδήποτε μέρα των επόμενων ετών, αφού θα έχουμε κάνει πολλές θυσίες, ίσως αφού θα έχουμε φτάσει στο χείλος της καταστροφής και θα έχουμε δει να καταστρέφονται τα εργοστάσια μας και να τα έχουμε ξαναχτίσει, αφού θα έχουμε γίνει μάρτυρες δολοφονιών και θα έχουμε δει πολλούς από μας να πεθαίνουν, αφού θα έχουμε χτίσει από την αρχή κάθε τι που θα έχει καταστραφεί, στο τέλος, μετά από όλα αυτά μια οποιοδήποτε μέρα, χωρίς σχεδόν να το καταλάβουμε, θα έχουμε δημιουργήσει, μαζί με τους άλλους λαούς του κόσμου, την κομμουνιστική κοινωνία, το ιδανικό μας.