[θα το βρείτε εδώ]
Χρήσιμο, σίγουρα.
Φαίνεται να είναι γραμμένο από τον Γιώργο Κουκουλέ (δείτε εδώ κι άλλα έργα του), καθηγητή στο Πάντειο, και τον δημοσιογράφο Βασίλη Τζαννετάκη, αλλά στην ουσία όλη η δουλειά του Τζαννετάκη είναι.
Έτσι κατάλαβα εγώ τουλάχιστον.
Αποτελείται από 3 μέρη:
Στο 1ο παρατίθεται ένας «διάλογος» που είχε κάνει ο Γιώργος Κουκουλές μέσα από τις σελίδες της
Καθημερινής με διάφορους για τη φύση και την αποστολή του συνδικαλισμού και του εργατικού κινήματος. Για να πω την αλήθεια, μέσα από αυτά τα αρθράκια δε μπορώ να πώ ότι κατάλαβα πώς ακριβώς το έβλεπε το ζήτημα, γιατί λέει διάφορα περί «αποκομματικοποίησης», τα οποία ωστόσο λόγο περιορισμένου χώρου δε τα αναπτύσσει. Πάντως σίγουρα έχει ενδιαφέρον να παρακολουθείς το σκεπτικό κάποιου που το ’82-’83 είχε τουλάχιστον ξεκάθαρο πως «ο τρόπος με τον οποίο κυβερνά το ΠΑΣΟΚ δε φαίνεται να αλλάζει ουσιαστικά κάτι σε σχέση με τις κυβερνήσεις της ΝΔ, παρά μόνο σε κάποιες επιλογές διαχείρησης».
Τέσπα.
Στο 2ο μέρος δίνεται ένα λεπτομερές χρονικό των όσων συνέβησαν στο συνδικαλιστικό κίνημα στην Ελλάδα εκείνη τη περίοδο, τα οποία δικαιολογούν και τον υπότιτλο του βιβλίου, «η μεγάλη ευκαιρία που χάθηκε».
Μέσες άκρες είναι τα εξής:
Το ΠΑΣΟΚ, αφού γίνεται κυβέρνηση, διαλύει την εκλεγμένη διοίκηση της ΓΣΕΕ, γιατί είχε εκλεγεί από νόθο συνέδριο που συμμετείχε εκτός των άλλων και πλήθος χουντικών. Ορίζεται μια προσωρινή διοίκηση, σύμφωνα με ό,τι πίστευαν τα δικαστήρια ότι ήταν ο συσχετισμός, στην οποία η ΠΑΣΚΕ είναι αυτοδύναμη και κάτι παραπάνω, και πάλι έχουν 3 έδρες κάτι χουντικοί, όπως έχει π.χ. και η ΕΣΑΚ (!) (η παράταξη που στηρίζει το ΚΚΕ)… Εν πάσει περιπτώσει, αυτή η προσωρινή διορισμένη διοίκηση έχει σαν σκοπό να οργανώση ένα πραγματικά αντιπροσωπευτικό συνέδριο.
Έτσι και γίνεται. Δηλαδή περίπου έτσι. Το 22ο συνέδριο της ΓΣΕΕ είναι το πιο αντιπροσωπευτικό που έχει κάνει για δεκαετίες, αλλά από τη μία απέχουν οι παρατάξεις της ΝΔ (είχε ακόμα κάμποσες παρατάξεις που βολόδερναν, δεν είχε φτιαχτεί η ΔΑΚΕ), από την άλλη συμμετέχουν και πάλι κάμποσοι νόθοι αντιπρόσωποι -μεταξύ αυτών και χουντικοί-, με σκοπό να δώσουν στην ΠΑΣΚΕ την αυτοδυναμία στη ΓΣΕΕ, η οποία παιζότανε (γιατί ότι η ΠΑΣΚΕ ήταν πρώτη ήταν σίγουρο, για πρώτη κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ μιλάμε).
Αυτό γίνεται λοιπόν. Παρ’ ότι έχει αυτοδυναμία, η ΠΑΣΚΕ και το ΠΑΣΟΚ επιλέγουν να συνεργαστούν στο προεδρείο της ΓΣΕΕ με την ΕΣΑΚ. Η ΕΣΑΚ παίρνει το γενικό γραμματέα της ΓΣΕΕ. Αυτό βέβαια δεν εκφράστηκε ποτέ σε πολιτική συμφωνία και σύμπλευση.
Η ΕΣΑΚ πίεζε για απεργίες και εκτιμούσε ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ κινούνταν όλο και πιο αντιεργατικά, η ΠΑΣΚΕ εκτιμούσε ότι κάθε κινητοποίηση των εργαζομένων και της ΓΣΕΕ, πόσο μάλλον απεργία, θα «χτυπούσε τον στόχο της Αλλαγής και το σοσιαλισμό». Οπότε η ΓΣΕΕ δεν, εκείνο το διάστημα.
Μάλιστα η διαφωνία ανάμεσα στις -κατά τα άλλα συνεργαζόμενες- ΠΑΣΚΕ και ΕΣΑΚ ήταν τέτοιες, που το ’83 και ’84 (μπορεί να ‘ναι και ’84 – ’85, δε θυμάμαι) η ΕΣΑΚ και ο γραμματέας της ΓΣΕΕ δεν υπέγραφε και δε σφράγιζε τις συλλογικές συμβάσεις που είχε συμφωνήσει η ΓΣΕΕ (με ψήφους της ΠΑΣΚΕ μόνο) με τη κυβέρνηση, θεωρώντας τες εξευτελιστικές.
(Όπως αποκαλύφθηκε αργότερα, η ΠΑΣΚΕ είχε φτιάξει εκεινη τη περίοδο ψεύτικη σφραγίδα της ΓΣΕΕ, με την οποία σφράγιζε έγγραφα ερήμην του ανωτάτου οργάνου της ΓΣΕΕ για να παρακάμψει την ΕΣΑΚ)
Τα πράγματα όμως έγιναν πολύ καλύτερα όταν 7 (από τα 26) στελέχη της ΠΑΣΚΕ στο ανώτατο όργανο (πλην συνεδρίου) της ΓΣΕΕ άρχησαν να συμφωνούν ε την ΕΣΑΚ και τη παράταξη του ΚΚΕεσ., και διαφώνησαν με τα οικονομικά μέτρα του ΠΑΣΟΚ.
Μετά από συνάντηση με τον Αντρέα (ένας είναι ο Αντρέας!) αυτοί διαγράφονται από τη ΠΑΣΚΕ, φτιάχνουν μαζί με όσους τους ακολούθησαν άλλη παράταξη και αρχίζουν να συνεργάζονται με τις παρατάξεις του ΚΚΕ και του ΚΚΕεσ.
Οπότε πλέον πλειοψηφία της διοίκησης της ΓΣΕΕ είναι αυτές οι συνεργαζόμενες δυνάμεις και μειοψηφία η ΠΑΣΚΕ.
Η ΓΣΕΕ προκυρήσσει πανελλαδκή πανεργατιή απεργία, την πρώτη μετά από πολλές δεκαετίες, ενάντια στην οικονομική και εργατική πολιτική του «σοσιαλιστικού» ΠΑΣΟΚ.
Η ΠΑΣΚΕ ωστόσο δεν αναγνωρίζει την διοίκηση. Δεν καλεί συνεδριάσεις και όταν συνεδριάζουν χωρίς αυτή τους καταγγέλει.
Καλεί μάλιστα ένα πανελλαδικό «δημοκρατικότερο» όργανο, βγαλμένο από τις «μαύρες εποχές» της ΓΣΕΕ, στο οποίο συμμετέχουν οι πρόεδροι των εργατικών κέντρων, για να πιστοποιήση ότι η «βάση» της ΓΣΕΕ δεν αναγνωρίζει την διοίκηση «όσων αντιδρούν στην προσπάθεια της Αλλαγής και των …7 αποστατών».
(για να καταλάβετε για τί όργανο μιλάμε, το Εργατικό Κέντρο Φαρσάλων π.χ. είχε την ίδια βαρύτητα ψήφου με το Εργατικό Κέντρο Αθήνας»)
Έτσι, ενώ αν έπαιρνε κανείς τα Εργατικά Κέντρα με βάση τη δύναμή τους η ΠΑΣΚΕ ήταν καθαρά μειοψηφική, μέσω αυτού του οργάνου φάνηκε να τη στηρίζει η «βάση».
Με βάση αυτό το επιχείρημα η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ κάλεσε την Δικαιοδύνη να παρέμβει. Και αυτή δημοκρατικά αποφάσισε να διαλύσει την διοίκηση της ΓΣΕΕ, να ορίσει μία που η ΠΑΣΚΕ ήταν πάλι αυτοδύναμη, και να καλέσει ξανά σε συνέδριο!
Ομορφιές!
Στο συνέδριο αυτό, στο 23ο, αφού η ΠΑΣΚΕ απέρριψε αίτημα των ΚΚΕ-ΚΚΕεσ. και των διαγραφέντων από αυτή να μην αναγνωριστούν νόθοι αντιπρόσωποι, η ΕΣΑΚ πήρε απόφαση να μην πάει στο συνέδριο. Η παράταξη του ΚΚΕεσ. και αυτή των διεγραμμένων της ΠΑΣΚΕ πήγαν στο συνέδριο αλλά αποχώρησαν.
Το καλύτερο: Από αυτό το συνέδριο, στο οποίο συμμετειχε μόνη της η ΠΑΣΚΕ (ούτε οι παρατάξεις της ΝΔ συμμετείχαν), η διοίκηση εκλέχτηκε από λιγότερους από τους μισούς αντιπροσώπους, πιστοποιώντας με άλλα λόγια το αναμενόμενο: Ότι η ΠΑΣΚΕ κανονικά ήταν μειοψηφία στο συνδικαλιστικό κίνημα.
Εκεί κάπου τελειώνει η αφήγηση, αφού τότε (’86) γράφτηκε το βιβλίο.
Στο 3ο μέρος έχει διάφορα ντοκουμέντα και δημοσιεύματα της εποχής (π.χ. κομμάτια από τις κεντρικές τοποθετήσεις των παρατάξεων ΚΚΕ αι ΚΚΕεσ. στο 22ο συνέδριο που αναδεικνύουνε κατά πόσο είναι αντιπροσωπευτικό το συνέδριο, άρθρα από το Ριζοσπάστη, την Εξόρμηση και άλλες εφημερίδες), όπως και δηλώσεις και απόψεις του ΠΑΣΟΚ για το εργατικό κίνημα πριν γίνει κυβέρνηση και αφού έγινε ό,τι έγινε επί διακυβέρνησής του στη ΓΣΕΕ.
Όπως καταλαβαίνετε, θα μπορούσα να σχολιάσω κάμποσα πράγματα με βάση τα παραπάνω, αλλά κουράστηκα από το γράψιμο. Ξεκινήστε εσείς και θα μπω στη κουβέντα…